Liefde, iedereen weet hoe heftig en overweldigend het kan zijn. Het is niet voor niets het onderwerp van vele liedjes, toneelstukken, boeken en gedichten.
In het hoofdwerk van Lucretius (Romeins dichter, 99-55 vChr.), de Rerum Natura, waarin de Epicurische filosofie in dichtvorm wordt neergezet, is een gedeelte geweid aan de liefde en haar schaduwkanten. Het gedicht is geschreven voor mannen en de vrouw is dus in dit geval veelal het onderwerp.
Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat Lucretius een aanhanger en vertolker was van de Epicurische filosofie (zijn gedicht is tegenwoordig onze best bron van deze stroming). Het voornaamste idee van het epicurisme is om een leven te leiden dat zoveel mogelijk pijn ontwijkt en plezier omarmt. Dat zou de sleutel zijn tot een gelukkig leven.
Verliefd worden
Liefde voor een vrouw ontstaat door fysieke aantrekkingskracht en gewenning aan haar.
Soms zorgt een vrouw door haar doen en laten en haar meegaand
karakter dat het je makkelijk valt om met haar samen te leven.
Bovendien ontstaat er liefde uit gewenning;
wat voortdurend een tik krijgt, ook al is het maar zachtjes,
geeft zich uiteindelijk gewonnen en begint te wankelen.
Het is voor een man dus niet makkelijk de klauwen van de vrouw te weerstaan. Langzaam, maar zeker, weet ze je te verleiden. En dat willen we eigenlijk voorkomen – liefde is veelal een ramp: We geven onnodig veel geld aan haar uit, verzaken onze andere plichten en dichten de vrouw allemaal kwaliteiten toe die ze niet heeft.
Dit laatste verklaart volgens Lucretius ook waarom de meest lelijke en verdorven vrouwen toch bemind worden.
een reuzin is een spetter met koninklijke gratie.
Wie stottert ‘lispelt’, wie geen stom woord zegt is bescheiden;
Een heetgebakerde kwaaie kwebbel wordt ‘vurige’.
Is ze vel over been dan heet ze ‘mijn lieve kleintje’;
ze is ‘wat teer gebouwd’ wanneer ze zich bijna dood hoest.
Liefdesverdriet
Mocht je eenmaal een meisje veroverd hebben, dan loop je ook nog eens het risico dat het voorbij gaat en je met een gebroken hart overblijft. Lucretius geeft advies:
Want als je liefste er niet meer is, blijven de beelden
achter en haar lieflijke naam klinkt door in je oren.
Je kunt beter die beelden ontvluchten, je ver van de liefde
houden en je aandacht op iets anders richten,
je sperma in een willekeurig lichaam lozen
in plaats van het op te houden voor die ene liefde
en daarmee jezelf in een diepe smart te storten.
Door het voeden verergert de wond en wordt chronisch,
iedere dag neemt de waanzin toe en verdiept het verdriet zich,
als je de eerste wonden niet door nieuwe uitwist
maar ze tijdig, nu ze nog vers zijn, geneest bij de hoeren,
of je kunt ook je aandacht op iets anders richten.
Lucretius geeft ons dus twee strategieën: Naar de hoeren gaan of ander lichamelijk genot zoeken, of je met iets anders bezig houden.
Eigenlijk is dat nog exact hetzelfde advies dat we nu mensen met liefdesverdriet meegeven: zoek afleiding in een ander of iets anders. Begin een nieuwe hobby, ga op Tinder, ga een avond stappen met wat vrienden, ga op vakantie, etc. Wat dat betreft is er dus weinig veranderd.
Seks zonder liefde
Liefde kent dus veel nadelen, daarom raadt Lucretius je aan om waakzaam te zijn en je niet te laten verleiden. Wat we moeten doen is de vruchten van de seks plukken zonder alle vervelende consequenties. Probeer met vrouwen het bed te delen, beiden te genieten, zonder verliefd te worden. Op die manieren heb je wel het fysieke en mentale genot, maar niet alle nadelige gevolgen van de liefde.
Wie de liefde ontwijkt, hoeft Venus’ zijn vrucht niet te missen,
hij kiest juist voor de voordelen zonder gestraft te worden.
Zinnige mensen beleven een veel puurder genot dan
verliefden.
